پزشک آدرس » article1854.html

مقاله: قرار است مادر شویم چه چیزهایی بخوریم

وقتی قرار است مادر شویم چه چیزهایی بخوریم

خداوند متعالی در این آیه مبدأ آفرینش بشر را از نطفه آمیخته زن و مرد معرفی می نماید. طبق این آیه، پدر و مادر هر دو سازنده جنین و طفل هستند. بنابراین زندگی بشر پیش از تولد با ساخته شدن نطفه شروع می شود و زمان برخورد دو سلول آغاز زندگی بشر است. یعنی حرکت در جاده تندرستی مدیون بذل توجه و دقت از همان لحظه های نخستین زندگی انسان یعنی از اوایل دوران جنینی است، اهمیت دوران بارداری بر همگان روشن می شود.

بی شک یکی از بزرگترین آرزوهای تمام زنان، داشتن نوزادی سالم و تندست است. بدین جهت تمام مادران سعی بر آن دارند تا عوامل مؤثر بر بهبود روند بارداری و نتیجه آن را مورد بررسی قرار دهند و تا جای ممکن از عوامل زیان آور، دوری جویند. تغییرات زیادی در اثر بارداری در بدن مادر به وجود می آید و عوامل زیادی در تعیین روند صحیح بارداری و نتیجه بارداری مؤثر هستند. یکی از مهمترین و اصلی ترین نکات، تغذیه مادر می باشد. زیرا رشد و نمو جنین رابطه تنگاتنگی با تغذیه مادر داشته، تأمین نیازهای او با دریافت مواد مغزی مادر عجین شده و تنها راه برآوردن نیازهای انرژی و ساختاری او به واسطه جفت است.

به علاوه باید تغییرات فیزیولوژیک خاص این دوران را نیز مدنظر داشت، چرا که متابولیسم مواد غذایی و حتی نیاز به آنها در این مدت تغییر می یابد. بنابراین توجه به تغییرات و تنظیم یک برنامه غذایی مناسب با آن در این دوران ضروری به نظر می رسد.

اثرات وضعیت تغذیه بر نتیجه بارداری:
اثرات سوء تغذیه به همراه استرس در زنان، در کشورهای آلمان، هلند و نیز در شهر لنینگراد پس از جنگ جهانی دوم بررسی شد. این پژوهش نشان داد که بروز آمنوره ( قطع عادت ماهیانه ) ، سقط جنین، تولد جنین مرده، مرگهای نوزادی و ناهنجاریهای مادرزادی در قحطی و خشکسالی افزایش یافته بود.

وزن کم هنگان تولد (LBW ) به وزن کمتر از ۲۵۰۰ گرم گفته می شودکه عامل اصلی در مرگهای نوزادی و اختلالات دراز مدت مانند اختلال در رشد مغزی و یادگیری است. مرگ و میر نوزادان با وزن کم هنگام تولد و نوزادان نارس ۴۰ مرتبه بیشتر از نوزادان با وزن طبیعی است. از میان عواملی که سبب LBW می شوند، می توان از کمی افزایش وزن در طول بارداری و تغذیه ضعیف و نامناسب هنگام باردای نام برد.

دو شاخص وضعیت تغذیه ای مادر: الف) اندازه مادر ( قد و وزن او قبل از بارداری ) و ب) میزان افزایش وزن در طول بارداری.

عوارض مرتبط با رژیم غذایی در دوران بارداری :

۱ـ حالت تهوع:
سه ماه اول بارداری حالت تهوع و استفراغ به خصوص در هنگام صبح شایعتر است. استفراغ و تهوع شدید اوایل بارداری با کمبود انرژی و پروتئین همراه می شود و کمبود املاح، ویتامینها و الکترولیتها را به دنبال دارد. چند پیشنهاد برای برطرف کردن حالت تهوع به قرار زیر است:
تازه بودن هوای اطاق، جلوگیری از هر نوع بو، خوردن غذاهای سرد، آهسته از رختخواب بلند شدن، گذاشتن کمی نان خشک در دهان قبل از بلند شدن، مصرف کردن شش وعده غذا به جای سه وعده، پرهیز از غذاهای پرچرب، ادویه دار و غذاهای نفخ آور، مصرف غذاهایی مثل آبمیوه، کمی نوشابه گازدار، دوغ، لواشک و آلو یاآلبالو، نان خشک و آبلیمو به برطرف کردن حالت تهوع کمک می کند.

۲ـ ترش کردن یا سوزش معده:
بیشتر در دوران بارداری بعد از صرف غذاها به وجود می آید. به علت افزایش حجم رحم به معده فشار آمده و مقداری از محتویات آن وارد مری می شود. راه حل آن افزایش تعداد وعده های غذا، پوشیدن لباسهای گشاد و‌آهسته جویدن غذا می باشد. زنان باردار پس از صرف غذا نباید دراز بکشند و اگر بالش زیر سرشان باشد بهتر است.

۳ـ یبوست و بواسیر :
مشکلات دفعی در اواخر دوره بارداری مشاهده می شود و بیشتر به علت کاهش فعالیت فیزیکی و بزرگ شدن رحم و جنین که فشار روی رگ و روده بزرگ را سبب می شود، ایجاد میگردد و اغلب منجر به خونریزی از مقعد در طی این مرحله می شود.

۴ـ ادم ( تورم دست و پا ):
ادم ملایم به طور معمول در سه ماهه سوم مشاهده شده و نباید با ادم حاد که در بارداری همراه با افزایش خون است، اشتباه گرفته شود. تورم پاها به علت بزرگ شدن رحم می باشد. زیرا در برگشت مایعات و خون از اندامهای پایی وقفه ایجاد می کند. این غیز یا ورم طبیعی نیازی به محدودیت سدیم یا تغییر رژیم غذایی ندارد.

اضافه شدن وزن بدن در دوران بارداری:

اضافه شدن وزن زنان در دوران حاملگی امری طبیعی و ضروری است. معمولاً بین ۱۱ تا ۱۶ کیلوگرم افزایش وزن معقول است. این اضافه وزن در اعضای مختلفی روی می دهد.
نوزاد: ۳/۱ کیلوگرم
جفت: ۴۵/۰ کیلوگرم
مایع آنیوتیک: ۹/۱ کیلوگرم
رحم: ۹/۰ کیلوگرم
سینه ها: ۴۵/۰ کیلوگرم
آب بدن: ۸/۱ کیلوگرم
خون اضافی: ۳/۱ کیلوگرم
برای افزایش وزن دقیق اکثر قسمتها، زیاد وسواس به خرج ندهید. تغذیه کافی و معقول و ورزش سبب می شود تا بدن به اندازه لازم وزن اضافه کند. مگر آن که بدن شما نیازهای خاصی داشته باشد. پزشک، هنگام سونوگرافی قد شما را اندازه می گیرد و وزن بچه و اضافه وزن شما را تعیین می کند. انتخاب بهترین غذاها به شما پیشنهاد می شود:

مصرف ۳۰۰ کالری اضافه در روز، درصد متوسطی نیازهای زنان باردار را برطرف می کند.

بکوشید رژیم غذایی شما متعادل و متوازن باشد و کربن، کربوهیدرات و چربی را در برگیرد.

چربیهایی را که در مواد غذایی مفیدی از جمله گردو، بادام، فندق، روغن زیتون، چربیهای اشباع شده ساده و مرکب وجود دارد مصرف کنید.

بین ۲ تا ۳ وعده در روز، فرآورده های کم چربی یا بدون چربی بخورید. ( پروتئین = ۸۰ کالری ) این گروه مواد غذایی اهمیت بسیاری در ذخیره کلسیم در بدن مادر دارد؛ مصرف این ماده برای جنین در حال رشد ضروری است.

پروتئین درغذاهایی از جمله گوشت قرمز بدون چربی ( در صورتی که معمولاً گوشت قرمز مصرف می کنید ) گوشت سفید، مرغ بدون پوست، بوقلمون، لوبیا، سویا، تخم مرغ به ویژه سفیده آن، ماهی و مقدار کمی در فندق، بادام و گردو یافت می شود. فراموش نکنید که اکثر این مواد پروتئینی تقریباً ۶ تا ۸ اونس چربی دارند.

سبزیجات:

۳ تا ۵ وعده در روز ( معمولاً یک وعده شامل یک پیمانه سبزی خام یا پخته است )

میوه :

۲ تا ۴ وعده در روز ( هر وعده به طور تقریبی بین ۶۰ تا ۸۰ کالری است )

گروه نان،غلات و برنج:

غلات و منابعی که سلولز زیادی دارند را برای خوردن انتخاب کنید. می توان از این گروه مواد غذایی سرشار از ویتامین ، برنج قهوه ای، سبوس، بلغور جو، غلات و جد دو سر را نام برد. فراموش نکنید که نخود فرنگی، ذرت و سیب زمینی نیز جزء این گروه هستند. یک وعده این مواد غذایی، تقریباً ۸۰ کالری دارد. شما باید طبق نیاز بدن و اضافه وزن خود مقدار دقیق پروتئین مورد نیاز خود را تعیین کنید؛ با وجود این ۵ تا ۱۰ وعده از این مواد غذایی، نیاز اکثر زنان باردار را برطرف می کند.

مقدار زیادی آب، چای ( بدون کافئین )‌، آبمیوه های رقیق یا آب سبزیجات بنوشید.

ویتامینهای مورد نیاز بدن پیش از زایمان نیاز به مواد مغذی اضافی را برطرف می کند.

احتمال دارد پزشک مکمل های آهن یا غذاهای غنی شده از آهن را برای شماتجویز کند.

اگر شما گیاه خوارید و یا هرگونه بیماری دارید یادچار مشکلات هاضمه ای هستید، باید با پزشک معالج خود مشورت کنید. از خوردن گوشتهای خام و یا گوشتهایی که خوب پخته نشده خودداری کنید.

خوردن گوشت قرمز یا دودی یا ماهی دودی به اندازه کافی ایرادی ندارد. جدول زیر صرفاً یک برنامه غذایی پیشنهادی برای استفاده یک زن باردار است.

صبحانه:

نصف قوطی کبریت ( ۱۵ گرم ) پنیر ( در صورت امکان کم چربی ) ، نانهای سنتی ( ۲ تا ۳ برش نان سنگک، بربری یا تافتون ) ۱ عدد مغز گردو و ۲/۱ لیوان عدس پخته، ۱ لیوان چای کم رنگ با ۲ عدد انجیز خشک یا ۱ عدد خرما، میان وعده صبح ۱ عدد سیب، ترجیحاً باپوست، ۱ لیوان شیر بدون چربی یا کم چرب، بیسکویت ساده ۲ تا ۳ عدد ( گندمین )

ناهار:

پلو با خورشی که بسیار کم سرخ شده باشد، گوشت بدون چربی ۶۰ تا ۹۰ گرم، برنج ۱۰ تا ۱۲ قاشق غذا خوری سالاد سبزی ( کاهو، گوجه فرنگی، خیار، کلم و … ) ، روغن زیتون و آبلیمو یا آب نارنج تازه …. در صورت امکان، نصف لیوان ماست بدون چربی ، ۱ عدد میوه تازه ( هلو یا پرتقال، شلیل، نارنگی و … )

میان وعده عصر:

۱ لیوان شیر بدون چربی یا کم چرب، نصف لیوان برشتوک یا کیک ساده یک برش، ۱ عدد میوه ( گلابی تازه، انار، یک برش طالبی، هندوانه، انگور و … )

شام :

خوراک سینه مرغ پخته بدون پوست ۶۰ گرم یا یک برش ماهی بدون پوست، سیب زمینی پخته ۱ عدد، لوبیا و نخود فرنگی و هویچ نصف لیوان،‌۱ لیوان سبزی خوردن تازه، نان سنتی ۲ برش.

قبل از خواب :

ماست بدون چربی یا کم چربی همراه با میوه تازه یا مربا ۱ واحد خشکبار ( برگ هلو، انجیر، زردآلو، لواشک آلو، توت خشک و … )

کلمات کلیدی: وقتی,قرار,است,مادر,شویم,چه,چیزهایی,بخوریم

دسته بندی: مقاله